Wanneer een anti-aggregantia bij combinatie van diabetes type 2 en cardiovasculaire risicofactoren?
Voor dit farmaceutische zorg-aandachtspunt werd beslist de aandacht te vestigen op patiënten die minstens 65 jaar zijn en lijden aan diabetes type 2 in combinatie met één of meerdere cardiovasculaire risicofactoren. Mogelijke cardiovasculaire risicofactoren zijn:
- hypertensie
- hypercholesterolemie
- hypertriglyceridemie
- hartfalen
- hartritmestoornissen
- angina pectoris
- hartaanval
Deze patiënten hebben immers twee tot vier keer meer kans op een cardiovasculair event in vergelijking met personen zonder diabetes van dezelfde leeftijd en hetzelfde geslacht (1). Het risico kan echter beperkt worden door een preventieve behandeling met een anti-aggregans te starten. Dit wordt geadviseerd in meerdere richtlijnen zoals deze van de ‘American Diabetes Association’ (2) en Domus Medica (3).
In de richtlijn van Domus Medica (3) staat er het volgende voor de behandeling van cardiovasculaire risicofactoren bij patiënten met diabetes mellitus type 2:
Een behandeling met een lage dosis acetylsalicylzuur is enkel aanbevolen bij mensen met cardiovasculaire antecedenten (secundaire preventie). De rol van acetylsalicylzuur bij mensen met diabetes zonder cardiovasculaire antecedenten is omstreden (primaire preventie). Mogelijk is een lage dosis acetylsalicylzuur in deze groepen wel te verantwoorden bij mensen met diabetes met een hoog cardiovasculair risico zoals mensen met diabetes vanaf 50 jaar met minstens één bijkomende cardiovasculaire risicofactor en onder 50 jaar met meerdere cardiovasculaire risicofactoren. Hou hierbij rekening met het risico op bloedingen bij gebruik van acetylsalicylzuur.
In het geval de patiënt aan al deze voorwaarden voldoet en nog geen anti-aggregans neemt, is het belangrijk met de patiënt en/of zijn arts het toevoegen van een anti-aggregans te bespreken. Indien er wordt beslist een laaggedoseerd acetylsalicylzuur aan de behandeling van de patiënt toe te voegen moeten we uiteraard ook controleren of de patiënt al geen hooggedoseerd acetylsalicylzuur als pijnstiller neemt. Indien ja, dan moet dit zeker afgeraden worden en zo nodig een alternatief (bv paracetamol) voor de pijnstiller worden geadviseerd.
Bovendien moeten we rekening houden met het feit dat langdurig gebruik van lage doses acetylsalicylzuur algemene maag- en darmklachten als bijwerking kunnen geven, wat kan uitlopen op ernstige complicaties als bloedingen, perforaties en mortaliteit. Bij een groot aantal (risico)patiënten is het bijgevolg noodzakelijk een PPI toe te voegen. Overleg met de huisarts kan hiervoor wenselijk zijn.
Bronnen:
- Pignone M, Alberts MJ, Colwell JA, Cushman M, Inzucchi SE, Mukherjee D, et al. Aspirin for Primary Prevention of Cardiovascular Events in People With Diabetes. Journal of the American College of Cardiology. 2010;55(25):2878-86.
- Aspirin recommended for heart health for people with diabetes at high risk. http://www.diabetes.org/newsroom/press-releases/2010/aspirin-recommended-for-heart-health-diabetes.html.
- Philip Koeck, Hilde Bastiaens, Katrien Benhalima, Hanne Cloetens, Luc Feyen, Patricia Sunaert, Paul Van Crombrugge, Inge Van Pottelbergh, Esther van Leeuwen, Ann Verhaegen, Frank Nobels met medewerking van Elissah Hendrickx, Ineke Meul en Johan WensDiabetes mellitus type2: Hoe behandelt men de cardiovasculaire risicofactoren bij patiënten met diabetes mellitus type 2? http://www.domusmedica.be/documentatie/richtlijnen/overzicht/diabetes-type-2-horizontaalmenu-378/6245-hoe-behandelt-men-de-cardiovasculaire-risicofactoren-bij-patiënten-met-diabetes-mellitus-type-2.html
Klik op het schema om het in pdf te openen/downloaden: