Preventieve gezondheidszorg en gezondheidspromotie
Wat is preventieve gezondheidszorg?
Algemeen betekent preventie dat men op voorhand iets doet om problemen achteraf te voorkomen.
De preventieve gezondheidszorg kan dan worden omschreven als 'het deel van de gezondheidszorg dat maatregelen en acties omvat die tot doel hebben de gezondheid te bevorderen, te beschermen of te behouden' (Vlaams Preventiedecreet).
Er kan een onderscheid gemaakt worden tussen drie soorten preventie:
- Primaire preventie: voorkomen dat mensen ziek worden of een aandoening ontwikkelen, bv. griepvaccinatie voorkomt het aantal complicaties van griep en de hieraan verbonden mortaliteitsverhoging bij risicogroepen.
- Secundaire preventie: ziekten en aandoeningen zo snel mogelijk opsporen om een ernstigere ziektetoestand te vermijden, bv. borstkankerscreening voor het snel opsporen van borstkanker, in een stadium dat deze nog goed behandelbaar is.
- Tertiaire preventie: voorkomen dat een ziekte zich opnieuw manifesteert of leidt tot nog zwaardere complicaties of de dood, bv. aangepaste levensstijl aannemen na een hartinfarct om te vermijden dat men opnieuw een hartinfarct doormaakt.
Primaire en secundaire preventie worden worden door de Vlaamse Gemeenschap sterk ondersteund via de vijf gezondheidsdoelstellingen en via de multidisciplinaire LOGO-werking. Tertiaire preventie ligt meer op het individuele vlak. De apotheker heeft in elke soort preventie een belangrijke taak te vervullen.
Wat is gezondheidspromotie?
Gezondheidspromotie of gezondheidsbevordering (Engels: 'health promotion') werd in 1986 als term geïntroduceerd door de WHO (World Healrth Organisation). In Vlaanderen dook de term voor het eerst op in 1991 met de publicatie van het Besluit van de Vlaamse regering inzake gezondheidspromotie. Het is het "proces waardoor mensen of groepen van mensen in staat gesteld worden om meer controle te verwerven over de determinanten van hun gezondheid, en zo hun gezondheid te verbeteren“ (definitie WHO).
Ook hier speelt de apotheker een rol.